Општините просечно наплатуваат по 81 % од пресметаниот данок на имот, половина од парите од данок на имот се прибираат од Скопје
База на податоци на пресметан и наплатен данок на имот за сите општини за 2017, 2018 и 2019 година
Општините наплатуваат годишно данок на имот од граѓаните и од фирмите по 1,3 милијарди денари или 21 милион евра. Ова е просек за 2017, 2018 и 2019 година. Просечниот процент на наплата на данокот на имот во овие години изнесувал 81 %.
Значително поголем дел од наплатениот данок, односно 70 % доаѓа од граѓаните, а останатиот дел од 30 % се наплаќа од фирмите. Односно, од граѓаните, годишно, за данок на имот се прибираат просечно по 910 милиони денари, односно 14,8 милиони евра. Наспроти ова, од правните лица се прибираат по 382 милиони денари, односно 6,2 милиони евра.
Успешноста во наплатата на данокот на имот е повисока кај граѓаните, отколку кај фирмите. Поконкретно, во периодот од 2017 до 2019 година, наплатата кај граѓаните просечно изнесува 85 %, а кај правните лица 78 %.
Трендот во наплатата на данокот на имот во периодот 2017-2019 година е позитивен, односно приходите од данокот се во постојан раст, со тоа што порастот во 2018 година изнесува 12,5 %, а во 2019 година е помал, и изнесува 2,5 %.
*Во пресметките на ниво на физички и правни лица не се вклучени податоците за Општина Лозово каде располагаат само со податоци за вкупната наплата и тоа за сите три години, а истиот случај е во Општина Демир Капија, но само за 2017 година.
Информациите за издадените решенија за данок на имот, нивната вредност и наплатата се обезбедени преку барања за слободен пристап до информации од јавен карактер доставени до сите општини и Градот Скопје, а потребата од ова истражување е наметната од отсуството на прецизни податоци само за пресметаниот и наплатениот данок на имот. Имено, во буџетите на општините, во нивните завршни сметки, како и релевантните документи на Министерството за финансии се објавуваат податоците за сите даноци на имот (буџетска ставка 713). Во групата даноци на имот покрај данокот на имот спаѓаат и данок на наследство и подарок и данок на промет на недвижности. Оттука, во сите официјални документи се наоѓаат податоци за вкупно планирани и наплатени даноци на имот, но не и информации на ниво на одделните даноци на имот.
Процесот на обезбедување на сите потребни податоци за изготвување на оваа анализа беше мошне комплексен и долготраен што меѓу другото беше последица и на слабостите во системот на евиденција на општините за бројот и вредноста на издадените решенија за наплата на данокот на имот, како и на бројот и вредноста на наплатените решенија и тоа одделно за физички и за правни лица. Во процесот на прибирање на податоците, кој траеше цели шест месеци, се наметна потреба да се достават дури 33 жалби до надлежната Агенција за заштита на правото за слободен пристап до информации од јавен карактер. Со оглед на тоа што сите жалби беа прифатени, оваа анализа ги опфаќа сите потребни податоци. Изостануваат само оние кои реално општините не ги поседуваат и тоа Општина Маврово и Ростуше нема информации за вредноста на наплатениот данок на имот за 2017 година, Лозово пак има информации за вкупно наплатениот данок, но не и податоци колку од прибраните средства се од физички, а колку од правни лица, а ваков е случајот и во Демир Капија, но само за 2017 година.
Гледано на ниво на општини, просечната годишна вредност на наплатениот данок на имот се движи од 141.613.965 денари (2,3 милиони евра) во Општина Центар, до нула денари во Арачиново, каде воопшто и не издаваат решенија за наплата на данок на имот со образложение дека немаат база на податоци на даночни обврзници, ниту даночно одделение.
Само 7 општини имаат просечни годишни приходи од данок на имот кои се поголеми од 1 милион евра, а во дури 36 општини овие приходи се помали од 50.000 евра.
Десетте градски скопски општини заедно, прибираат просечно годишно по 627 милиони денари, односно 10 милиони евра. Ова значи дека половина од вкупниот данок на имот во земјава се прибира во Скопје. Скопските општини ги делат приходите од данокот на имот со Градот Скопје, согласно донесените одлуки за утврдување на стапките на даноците на имот.
Вредност на наплатен данок на имот
|
ОПШТИНИ |
2017 година |
2018 година |
2019 година |
Просечна годишна наплата (денари) |
Просечна годишна наплата (евра) |
|
Центар |
133.800.404 |
143.015.326 |
148.026.164 |
141.613.965 |
2.302.666 |
|
Карпош |
114.367.476 |
127.768.286 |
131.872.560 |
124.669.441 |
2.027.145 |
|
Аеродром |
76.370.300 |
86.149.420 |
90.558.998 |
84.359.573 |
1.371.700 |
|
Кисела Вода |
70.047.598 |
84.701.744 |
91.161.608 |
81.970.317 |
1.332.851 |
|
Гази Баба |
72.929.378 |
77.670.844 |
78.102.850 |
76.234.357 |
1.239.583 |
|
Охрид |
66.599.593 |
66.721.258 |
61.743.826 |
65.021.559 |
1.057.261 |
|
Битола |
67.622.797 |
65.578.999 |
56.389.692 |
63.197.163 |
1.027.596 |
|
Куманово |
57.963.948 |
55.653.088 |
49.836.856 |
54.484.630 |
885.929 |
|
Илинден |
27.918.882 |
32.487.644 |
67.683.768 |
42.696.765 |
694.256 |
|
Кавадарци |
25.245.413 |
51.009.953 |
42.946.460 |
39.733.942 |
646.080 |
|
Прилеп |
36.616.105 |
39.874.753 |
37.889.342 |
38.126.733 |
619.947 |
|
Струга |
35.147.306 |
35.912.814 |
36.885.801 |
35.981.973 |
585.073 |
|
Тетово |
32.638.048 |
37.806.162 |
33.392.839 |
34.612.350 |
562.802 |
|
Ѓорче Петров |
30.325.210 |
35.682.450 |
37.048.638 |
34.352.099 |
558.571 |
|
Бутел |
30.040.898 |
34.885.136 |
37.996.184 |
34.307.406 |
557.844 |
|
Чаир |
26.925.948 |
31.949.822 |
41.260.510 |
33.378.760 |
542.744 |
|
Штип |
33.415.139 |
32.751.593 |
29.350.731 |
31.839.154 |
517.710 |
|
Велес |
22.307.206 |
23.435.788 |
23.882.235 |
23.208.410 |
377.373 |
|
Струмица |
19.212.603 |
24.499.198 |
23.087.731 |
22.266.511 |
362.057 |
|
Кочани |
16.705.105 |
19.651.233 |
18.853.180 |
18.403.173 |
299.239 |
|
Кичево |
14.152.802 |
22.169.688 |
15.828.822 |
17.383.771 |
282.663 |
|
Гевгелија |
11.928.516 |
13.809.735 |
20.747.884 |
15.495.378 |
251.957 |
|
Ресен |
9.689.789 |
10.570.167 |
12.300.844 |
10.853.600 |
176.481 |
|
Радовиш |
8.907.841 |
14.994.396 |
7.973.922 |
10.625.386 |
172.771 |
|
Гостивар |
10.223.768 |
10.239.547 |
10.474.113 |
10.312.476 |
167.683 |
|
Сарај |
5.232.468 |
8.695.762 |
13.546.668 |
9.158.299 |
148.915 |
|
Делчево |
8.201.788 |
7.380.323 |
8.870.527 |
8.150.879 |
132.535 |
|
Шуто Оризари |
6.291.652 |
6.487.322 |
8.001.658 |
6.926.877 |
112.632 |
|
Боговиње |
4.390.649 |
6.234.219 |
9.439.264 |
6.688.044 |
108.749 |
|
Крива Паланка |
5.077.661 |
7.969.460 |
5.951.245 |
6.332.789 |
102.972 |
|
Виница |
5.558.412 |
7.146.988 |
5.692.148 |
6.132.516 |
99.716 |
|
Пробиштип |
5.122.505 |
5.263.174 |
5.326.631 |
5.237.437 |
85.162 |
|
Дебар |
5.015.603 |
5.058.656 |
5.151.538 |
5.075.266 |
82.525 |
|
Свети Николе |
4.073.837 |
5.846.817 |
5.223.329 |
5.047.994 |
82.081 |
|
Неготино |
5.055.682 |
4.817.827 |
4.979.803 |
4.951.104 |
80.506 |
|
Теарце |
8.723.393 |
2.850.915 |
2.464.523 |
4.679.610 |
76.091 |
|
Петровец |
3.966.232 |
4.160.231 |
5.651.855 |
4.592.773 |
74.679 |
|
Валандово |
4.146.347 |
4.233.086 |
4.918.244 |
4.432.559 |
72.074 |
|
Богданци |
4.292.184 |
4.396.600 |
4.432.670 |
4.373.818 |
71.119 |
|
Берово |
3.442.545 |
4.141.398 |
3.840.158 |
3.808.034 |
61.919 |
|
Брвеница |
2.707.649 |
4.758.583 |
2.965.409 |
3.477.214 |
56.540 |
|
Крушево |
3.400.252 |
3.430.197 |
3.527.091 |
3.452.513 |
56.138 |
|
Дојран |
2.598.173 |
3.649.605 |
3.570.284 |
3.272.687 |
53.214 |
|
Чучер Сандево |
2.756.656 |
2.952.169 |
3.557.971 |
3.088.932 |
50.227 |
|
Демир Капија |
3.116.356 |
2.882.090 |
3.107.200 |
3.035.215 |
49.353 |
|
Јегуновце |
1.812.712 |
4.095.664 |
2.579.544 |
2.829.307 |
46.005 |
|
Демир Хисар |
2.423.636 |
3.249.481 |
2.731.024 |
2.801.380 |
45.551 |
|
Сопиште |
2.320.887 |
2.527.109 |
2.324.629 |
2.390.875 |
38.876 |
|
Босилово |
2.047.071 |
2.456.962 |
2.333.317 |
2.279.117 |
37.059 |
|
Росоман |
1.455.442 |
2.719.390 |
2.563.439 |
2.246.090 |
36.522 |
|
Дебрца |
1.849.644 |
2.114.762 |
2.259.612 |
2.074.673 |
33.735 |
|
Василево |
1.661.139 |
1.924.612 |
2.277.077 |
1.954.276 |
31.777 |
|
Кратово |
1.704.906 |
2.060.727 |
2.047.757 |
1.937.797 |
31.509 |
|
Ново Село |
2.034.592 |
1.990.184 |
1.746.853 |
1.923.876 |
31.283 |
|
Врапчиште |
1.661.340 |
2.162.029 |
1.913.988 |
1.912.452 |
31.097 |
|
Желино |
1.721.148 |
1.533.885 |
2.207.059 |
1.820.697 |
29.605 |
|
Градско |
1.207.945 |
1.985.567 |
1.785.453 |
1.659.655 |
26.986 |
|
Македонски Брод |
1.274.779 |
1.469.490 |
1.370.089 |
1.371.453 |
22.300 |
|
Ранковце |
646.969 |
1.807.783 |
1.628.008 |
1.360.920 |
22.129 |
|
Студеничани |
1.199.195 |
1.342.352 |
1.527.855 |
1.356.467 |
22.056 |
|
Чашка |
1.414.806 |
1.145.670 |
1.293.287 |
1.284.588 |
20.888 |
|
Новаци |
1.261.353 |
1.303.436 |
1.263.724 |
1.276.171 |
20.751 |
|
Македонска Каменица |
1.353.575 |
1.094.500 |
1.220.954 |
1.223.010 |
19.886 |
|
Пласница |
679.494 |
1.084.966 |
1.696.992 |
1.153.817 |
18.761 |
|
Зелениково |
982.095 |
1.369.302 |
870.407 |
1.073.935 |
17.462 |
|
Липково |
897.743 |
1.283.769 |
1.023.218 |
1.068.243 |
17.370 |
|
Кривогаштани |
727.177 |
1.290.926 |
1.042.195 |
1.020.099 |
16.587 |
|
Чешиново-Облешево |
825.047 |
1.102.688 |
924.305 |
950.680 |
15.458 |
|
Вевчани |
966.859 |
961.579 |
868.667 |
932.368 |
15.160 |
|
Пехчево |
737.637 |
853.847 |
1.115.188 |
902.224 |
14.670 |
|
Могила |
948.939 |
843.418 |
830.394 |
874.250 |
14.215 |
|
Долнени |
366.288 |
423.286 |
1.583.423 |
790.999 |
12.862 |
|
Маврово и Ростуше |
општината нема податок |
539.095 |
955.256 |
747.176 |
12.149 |
|
Старо Нагоричане |
724.389 |
664.382 |
713.314 |
700.695 |
11.393 |
|
Конче |
677.148 |
624.684 |
732.865 |
678.232 |
11.028 |
|
Карбинци |
682.738 |
601.605 |
689.518 |
657.954 |
10.698 |
|
Лозово |
665.661 |
616.975 |
686.890 |
656.509 |
10.675 |
|
Центар Жупа |
230.282 |
520.183 |
565.539 |
438.668 |
7.133 |
|
Зрновци |
429.202 |
493.983 |
355.741 |
426.309 |
6.932 |
|
Арачиново |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
Општините немаат прецизна евиденција за наплатата на данокот на имот на ниво на издадени решенија по години и оттука дел од приходите во анализираните години вклучуваат и наплати на заостанати решенија од претходни години. Затоа и процентот на наплатата во периодот 2017-2019 година кај општините се движи од 27 % до 126 %. На врвот според процентот на наплата се општините Росоман (126 %) и Ресен (110 %), а на дното се Маврово и Ростуше (27 %) и Студеничани (32 %). Последно е Арачиново каде учинокот е нула, бидејќи општината не ни издава решенија за наплата на данок на имот.
Ранг листа на општините според процентот на наплата на данокот на имот
|
ОПШТИНИ |
2017 година |
2018 година |
2019 година |
Просек |
|
Росоман |
86% |
159% |
134% |
126% |
|
Ресен |
81% |
87% |
163% |
110% |
|
Пласница |
74% |
111% |
136% |
107% |
|
Пробиштип |
108% |
105% |
104% |
106% |
|
Берово |
96% |
114% |
104% |
104% |
|
Демир Капија |
109% |
99% |
104% |
104% |
|
Ранковце |
50% |
139% |
123% |
104% |
|
Брвеница |
81% |
143% |
81% |
102% |
|
Виница |
93% |
118% |
91% |
101% |
|
Дебар |
100% |
100% |
99% |
100% |
|
Прилеп |
97% |
104% |
96% |
99% |
|
Карбинци |
102% |
89% |
102% |
97% |
|
Македонски Брод |
93% |
105% |
94% |
97% |
|
Ѓорче Петров |
91% |
101% |
99% |
97% |
|
Велес |
89% |
98% |
102% |
97% |
|
Зрновци |
98% |
111% |
79% |
96% |
|
Чешиново-Облешево |
84% |
112% |
92% |
96% |
|
Македонска Каменица |
108% |
86% |
94% |
96% |
|
Илинден |
94% |
95% |
98% |
96% |
|
Кавадарци |
90% |
105% |
91% |
95% |
|
Аеродром |
91% |
97% |
98% |
95% |
|
Новаци |
94% |
97% |
94% |
95% |
|
Карпош |
90% |
98% |
97% |
95% |
|
Кратово |
92% |
99% |
91% |
94% |
|
Лозово |
90% |
90% |
101% |
94% |
|
Центар |
93% |
94% |
94% |
94% |
|
Свети Николе |
76% |
109% |
95% |
93% |
|
Чашка |
106% |
81% |
92% |
93% |
|
Демир Хисар |
81% |
106% |
88% |
92% |
|
Делчево |
97% |
86% |
88% |
90% |
|
Гевгелија |
73% |
81% |
116% |
90% |
|
Радовиш |
79% |
127% |
65% |
90% |
|
Валандово |
85% |
86% |
98% |
90% |
|
Вевчани |
94% |
93% |
83% |
90% |
|
Дојран |
76% |
100% |
93% |
90% |
|
Крушево |
90% |
88% |
90% |
89% |
|
Богданци |
89% |
90% |
89% |
89% |
|
Струмица |
81% |
98% |
89% |
89% |
|
Ново Село |
95% |
93% |
80% |
89% |
|
Босилово |
79% |
95% |
89% |
87% |
|
Кривогаштани |
62% |
111% |
88% |
87% |
|
Кисела Вода |
78% |
89% |
90% |
86% |
|
Дебрца |
82% |
90% |
85% |
86% |
|
Бутел |
77% |
85% |
89% |
84% |
|
Сопиште |
87% |
88% |
77% |
84% |
|
Василево |
79% |
78% |
90% |
82% |
|
Неготино |
85% |
80% |
81% |
82% |
|
Штип |
88% |
84% |
75% |
82% |
|
Крива Паланка |
64% |
99% |
74% |
79% |
|
Градско |
56% |
94% |
85% |
78% |
|
Чаир |
68% |
76% |
91% |
78% |
|
Пехчево |
64% |
74% |
96% |
78% |
|
Могила |
85% |
75% |
73% |
78% |
|
Зелениково |
74% |
96% |
60% |
77% |
|
Охрид |
80% |
77% |
69% |
76% |
|
Кочани |
96% |
30% |
99% |
75% |
|
Старо Нагоричане |
79% |
72% |
74% |
75% |
|
Конче |
79% |
69% |
77% |
75% |
|
Битола |
80% |
78% |
63% |
73% |
|
Чучер Сандево |
68% |
68% |
78% |
71% |
|
Куманово |
76% |
71% |
60% |
69% |
|
Јегуновце |
44% |
99% |
63% |
69% |
|
Гази Баба |
63% |
72% |
71% |
69% |
|
Сарај |
46% |
69% |
90% |
68% |
|
Боговиње |
45% |
64% |
96% |
68% |
|
Шуто Оризари |
62% |
66% |
74% |
67% |
|
Петровец |
56% |
68% |
78% |
67% |
|
Струга |
64% |
64% |
64% |
64% |
|
Теарце |
120% |
39% |
33% |
64% |
|
Кичево |
59% |
51% |
63% |
58% |
|
Тетово |
55% |
60% |
50% |
55% |
|
Липково |
44% |
64% |
44% |
51% |
|
Врапчиште |
40% |
52% |
45% |
46% |
|
Желино |
40% |
36% |
51% |
42% |
|
Гостивар |
40% |
39% |
39% |
40% |
|
Центар Жупа |
19% |
43% |
46% |
36% |
|
Долнени |
16% |
18% |
69% |
34% |
|
Студеничани |
30% |
31% |
36% |
32% |
|
Маврово и Ростуше |
Општината нема податок |
19% |
34% |
27% |
|
Арачиново |
0% |
0% |
0% |
0% |
60 % од данокот на имот го собираат 10 општини. Според тригодишните просеци во оваа група се Центар (2,3 милиони евра), Карпош (2 милиони евра), Аеродром (1,4 милиони евра), Кисела Вода (1.3 милиони евра), Гази Баба (1,2 милиони евра), Охрид (1 милион евра), Битола (1 милион евра), Куманово (886 илјади евра), Илинден ( 694 илјади евра) и Кавадарци ( 646 илјади евра).
10 општини со најголем просечни годишни приходи од данок на имот
за периодот 2017-2019 година (од физички и од правни лица)
|
ОПШТИНИ |
Просечна годишна вредност на наплата 2017-2019 (денари) |
Просечна годишна вредност на наплата 2017-2019 (евра) |
Процент на просечна наплата 2017-2019 |
|
Центар |
141.613.965 |
2.302.666 |
94% |
|
Карпош |
124.669.441 |
2.027.145 |
95% |
|
Аеродром |
84.359.573 |
1.371.700 |
95% |
|
Кисела Вода |
81.970.317 |
1.332.851 |
86% |
|
Гази Баба |
76.234.357 |
1.239.583 |
69% |
|
Охрид |
65.021.559 |
1.057.261 |
76% |
|
Битола |
63.197.163 |
1.027.596 |
73% |
|
Куманово |
54.484.630 |
885.929 |
69% |
|
Илинден |
42.696.765 |
694.256 |
96% |
|
Кавадарци |
39.733.942 |
646.080 |
95% |
Оваа ранг-листа се менува доколку се земе предвид наплатата на данокот на имот само од граѓаните. Тогаш на врвот е Општина Карпош со наплатени 1,5 милион евра. Во листата на 10 општини со најголеми приходи влегуваат и Струга и Чаир наместо Илинден и Кавадарци кои позначаен дел од своите приходи од даноци на имот ги наплатуваат од правни лица.
10 општини со најголеми просечни годишни приходи од данокот од имот за периодот 2017-2019 (од физички лица)
|
ОПШТИНИ |
Годишна вредност на наплатата 2017-2019 денари |
Годишна вредност на наплатата 2017-2019 евра |
Просечна наплата 2017-2019 |
|
Карпош |
94.820.613 |
1.541.799 |
97% |
|
Центар |
86.519.733 |
1.406.825 |
97% |
|
Аеродром |
67.866.933 |
1.103.527 |
98% |
|
Кисела Вода |
63.059.582 |
1.025.359 |
94% |
|
Битола |
48.364.528 |
786.415 |
77% |
|
Охрид |
46.168.777 |
750.712 |
73% |
|
Куманово |
42.213.508 |
686.399 |
67% |
|
Гази Баба |
38.515.175 |
626.263 |
78% |
|
Струга |
30.944.713 |
503.166 |
61% |
|
Чаир |
30.778.257 |
500.459 |
80% |
Во листата на општини со најголеми приходи од правни лица се општините чии приходи на годишно ниво се движат од 895 до 212 илјади евра. Нова општина која ја немаше во претходните ранг листи е Општина Штип.
10 општини со најголеми просечни годишни приходи од данокот од имот за периодот 2017-2019 (од правни лица)
|
ОПШТИНИ |
Годишна вредност на наплатата 2017-2019 денари |
Годишна вредност на наплатата 2017-2019 евра |
Просечна наплата 2017-2019 |
|
Центар |
55.094.231 |
895.841 |
89% |
|
Гази Баба |
37.719.182 |
613.320 |
62% |
|
Илинден |
35.994.025 |
585.269 |
100% |
|
Карпош |
29.848.828 |
485.347 |
89% |
|
Кавадарци |
20.358.018 |
331.025 |
92% |
|
Кисела Вода |
18.910.735 |
307.492 |
67% |
|
Охрид |
18.852.782 |
306.549 |
84% |
|
Аеродром |
16.492.639 |
268.173 |
86% |
|
Битола |
14.832.635 |
241.181 |
65% |
|
Штип |
13.083.428 |
212.739 |
83% |
Во однос на осумте региони во земјава, исто така постојат разлики во процентите на наплата на данокот на имот. Најголема просечна наплата има кај општините од Вардарскиот Регион од 96 %, а добро стои и Источниот Регион со наплата од 93 %. Најслаба наплата од само 57 % има во Полошкиот Регион, а по него, со послаба наплата е најголемиот регион, Скопскиот, од 74 %.
Инаку, стапките на данокот на имот се утврдени во член 3 од Законот за даноците на имот и тие се пропорционални и изнесуваат од 0,10 % до 0,20 % од пазарната вредност на имотот. Висината на стапките, со одлука, ја утврдува советот на општината и Советот на градот Скопје.
Базата на податоци за пресметани и наплатени даноци на имот за периодот 2017 – 2019 година на ниво на сите општини во земјата, во отворен формат, е дадена во прилог на оваа анализа.
Ова истражување и базата на податоци се подготвени од Центарот за граѓански комуникации во рамки на Проектот за граѓанско учество со поддршка на американскиот народ преку Агенцијата на САД за меѓународен развој (УСАИД). Содржината во ова истражување и во базата на податоци е одговорност на авторите и не ги изразува ставовите на Агенцијата на САД за меѓународен развој или на Владата на Соединетите Американски Држави.
